گذرهایی با رنگ و بوی روزهای انقلاب

همشهری آنلاین: این گزارش راهنمایی است برای مرور حال و هوای انقلابی برخی از این خیابان‌های شهر و گشت وگذار در آنها به قصد گردشی با رنگ و بوی روزهای انقلاب.

نام مقصد: لویزان و شیان

موقعیت: شمال شرق تهران

منطقه: ۴

نزدیک‌ترین ایستگاه اتوبوس: شیان

نزدیک‌ترین ایستگاه مترو: نوبنیاد

معرفی: از آنجا که سربازان گارد شاه در محدوده محله لویزان مستقر بودند، محله لویزان مقر فعالیت‌های ضدحکومتی محسوب می‌شد.

قرار انقلابی در مقبره امامزاده

لویزان که نقش استراتژیکی در روزهای انقلاب اسلامی داشت، حالا به‌عنوان تفرجگاهی خوش آب و هوا با کوچه‌های پردرخت و خانه‌باغ‌های قدیمی شناخته می‌شود. خانه‌باغ سرهنگ نصیری، رئیس سابق ساواک هم در حوالی محله شیان بود و در روزهای منتهی به پیروزی انقلاب، مردم آن را تسخیر کردند و با برداشتن اسلحه‌ها، مسلح شدند. مقبره امامزاده پنج‌تن(ع) یکی از مقاصد گردشگری مذهبی در این محدوده محسوب می‌شود که زمانی محل قرار انقلابیون بود.

نام مقصد: خیابان پاسداران

موقعیت: شمال شرق تهران

منطقه: ۳

نزدیک‌ترین ایستگاه اتوبوس: پاسداران

نزدیک‌ترین ایستگاه مترو: نوبنیاد

معرفی: خیابان پاسداران که در دوره ناصرالدین شاه شکل روستایی داشت، پیش از پیروزی انقلاب اسلامی نامش سلطنت‌آباد بود.

پادگان در تسخیر مردم

پادگان گارد جاویدان در چهارراه پاسداران قرار داشت و موقع درگیری‌ها و همزمان با تسخیر کلانتری‌ها، مردم از شمال خیابان پاسداران به سمت جنوب راهپیمایی کرده و پادگان را تسخیر کردند. مردم به سلاح‌های اسلحه‌خانه مسلح شدند اما بعدها به فرمان امام خمینی(ره) آنها را تحویل دادند. این روزها در این محدوده از پایتخت موزه‌ فرش رسام عرب‌زاده، عمارت تاریخی ضرابخانه، کاخ سلطنت‌آباد، بوستان نارنجستان و موزه‌ جهان‌نما مهم‌ترین مکان‌های تفریحی برای شهروندان هستند.

نام مقصد: خیابان نیروی هوایی

موقعیت: شرق تهران

منطقه: ۱۳

نزدیک‌ترین ایستگاه اتوبوس: فلکه نیروی هوایی

نزدیک‌ترین ایستگاه مترو: پیروزی

معرفی: قرار گرفتن پادگان نیروی هوایی در این خیابان، نشان می‌دهد که در شرایط پرتنش مبارزات انقلابی چه رویدادهایی در این خیابان رخ داده است.

پادگان همراه مردم

ساکنان اولیه این محله افسران و درجه‌داران نیروی هوایی ارتش بودند. از ۱۲ تا ۱۹ بهمن در این پادگان التهاب زیادی وجود داشت. بسیاری از افسران ارتش و سربازان مخالف تیراندازی به سمت مردم بودند. این پادگان جزو نخستین پادگان‌هایی بود که سقوط کرد. در حوالی خیابان نیروی هوایی، موزه تاریخ، سیر تمدن بشری از دوره غارنشینی تا عصر فضانوردی را برایتان بازگو می‌کند. موزه صنعت برق هم در همین محدوده قرار گرفته که موزه‌ای تاریخی، صنعتی و آموزشی است.

نام مقصد: تپه‌های قیطریه

موقعیت: شمال تهران

منطقه: یک

نزدیک‌ترین ایستگاه اتوبوس: خیابان قیطریه

نزدیک‌ترین ایستگاه مترو: قیطریه

معرفی: همزمان با فرا رسیدن عید فطر، در روز ۱۳ شهریور سال ۱۳۵۷، در ۴ نقطه تهران نماز عید فطر برگزار شد که تپه‌های قیطریه در شمال تهران یکی از آنها بود.

راهپیمایی تاریخی در قیطریه

بعد از نماز تاریخی عید فطر در سال ۱۳۵۷، نمازگزاران به طرف مرکز شهر راهپیمایی کردند. در مسیر عده زیادی از مردم به جمعیت پیوستند و این راهپیمایی در تاریخ مبارزات انقلابی پایتخت ثبت شد. پارک قیطریه در این مسیر با معماری ویژه، سال‌ها قبل تفرجگاهی بود که به‌دلیل نزدیکی به کاخ به‌عنوان استراحتگاه قاجاریان استفاده می‌شد. حالا این پارک به مقصدی برای تفریح و پیاده‌روی تبدیل شده و کافه‌ها و رستوران‌های زیادی هم اطراف آن ساخته شده است.

نام مقصد: میدان شهدا

موقعیت: شرق تهران

منطقه: ۱۳

نزدیک‌ترین ایستگاه اتوبوس: شهدا

نزدیک‌ترین ایستگاه مترو: میدان شهدا

معرفی: شعله پیروزی انقلاب اسلامی در ۱۷ شهریور ۱۳۵۷ یا همان جمعه سیاه، در میدان شهدا جان گرفت که آن روزها با نام میدان ژاله شناخته می‌شد.

جمعه خونین در میدان تاریخی

حکومت‌ نظامی‌ صبح ۱۷ شهریور جمعیت‌ در میدان‌ ژاله‌ و خیابان‌های‌ منتهی‌ به‌ آن‌ مستقر شد. همین‌ که‌ جمعیت‌ از ۴ طرف‌ به‌سوی‌ میدان‌ هجوم‌ آوردند، نیروهای‌ مستقر در میدان‌ نیز از چند سو مردم‌ را به‌ رگبار مسلسل‌ بستند و جمعه خونین در این میدان تاریخی شکل گرفت. در حال حاضر بعضی از قدیمی‌ترین و نوستالژیک‌ترین سینماهای پایتخت مثل سینما شکوفه و سینما پیروزی، در محدوده میدان شهدا واقع شده‌اند. موزه تاریخ کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان هم کمی بالاتر از میدان شهدا واقع شده است.