گاهشماری بر بستر محاسبات نجومی | تقویم‌ها چطور تنظیم می‌شوند

به گزارش همشهری آنلاین، یک تقویم برای تنظیم زندگی شهری، مراسم مذهبی و برای اهداف تاریخی و علمی تدوین می‌شود. دانش گاهشماری دانش و فن تعیین و نگهداری حساب زمان است. همچنین تقویم، گاهنامه، سالنما یا سالنامه معمولاً به‌صورت نتایج یا جدول محاسبات یک سال یا یک دوره زمانی خاص اطلاق می‌شود.

نیاز روزمره

توسعه یک تقویم برای مطالعه گاهشماری حیاتی است، چراکه مربوط به محاسبه زمان براساس تقسیم‌بندی‌ها یا دوره‌های منظم و استفاده از آنها برای تاریخ رویدادها است. همچنین برای هر تمدنی که به دلایل کشاورزی، تجاری، خانگی یا دیگر نیاز به اندازه‌گیری دوره‌ها دارد ضروری است. تقویم همچنین می‌تواند به‌معنای فهرستی از رویدادهای برنامه‌ریزی‌شده باشد، مانند تقویم دادگاه، یا فهرستی جزئی یا کاملا زمانی از اسناد، مانند تقویم وصیت‌نامه‌ها.

واحد محاسبات

واحد اصلی محاسبات در تقویم روز است. اگرچه اکنون روزها از نیمه‌شب تا نیمه‌شب اندازه‌گیری می‌شود، اما همیشه اینطور نبوده است. به‌عنوان مثال، ستاره‌شناسان از حدود قرن دوم میلادی تا سال ۱۹۲۵، روزها را از ظهر تا ظهر می‌شمردند. در تمدن‌های پیشین و در میان مردمان بدوی که ارتباط کمتری بین سکونتگاه‌ها یا گروه‌های مختلف وجود داشت، روش‌های مختلف محاسبه روز هیچ مشکلی نداشت. بیشتر قبایل بدوی از حساب سحر تا سپیده استفاده می‌کردند و به‌ترتیب روزهای متوالی را طلوع یا خورشید می‌گفتند.

بعداً بابلی‌ها، یهودیان و یونانیان یک روز را از غروب تا غروب خورشید می‌شمردند، درحالی‌که گفته می‌شد برای هندوها و مصریان روز از سپیده‌دم و برای رومی‌ها در نیمه‌شب آغاز می‌شد. دوره‌های یک تقویم (مانند سال‌ها و ماه‌ها) معمولاً، نه لزوماً، با چرخه خورشید یا ماه هماهنگ هستند. متداول‌ترین نوع تقویم پیشامدرن، تقویم قمری بود، تقویم قمری که گهگاه یک‌ماه میانی اضافه می‌کند تا در درازمدت با سال شمسی هماهنگ بماند.

واحدها و چرخه‌های استاندارد

همچنین تنوع زیادی در روش‌های تقسیم روز وجود داشت. به‌عنوان مثال، در بابل، روز نجومی متفاوت از روز مدنی تقسیم می‌شد که مانند سایر فرهنگ‌های باستانی از «ساعت» تشکیل شده بود. طول ساعت‌ها ثابت نبود، اما با فصل متفاوت بود، ساعت‌های روز در تابستان و ساعت‌های شب در زمستان طولانی‌تر بودند.

چنین تغییرات فصلی در تقسیمات روز، که اکنون ساعات فصلی یا زمانی نامیده می‌شود، در دوران باستان مرسوم شد، چراکه با طول زمان خورشید در بالای افق، حداکثر در تابستان و حداقل در زمستان مطابقت داشت. تنها با ظهور ساعت‌های مکانیکی در اروپای غربی در پایان قرن سیزدهم، ساعات فصلی دیگر کاربردی نداشت.

اندازه‌گیری زمان

بیشتر تمدن‌های اولیه غربی از ۲۴ساعت فصلی در روز استفاده می‌کردند – ۱۲ساعت نور روز و ۱۲ساعت تاریکی. این رویه مربوط به یونانیان، سومری‌ها و بابلی‌ها، مصری‌ها و رومی‌ها و تا آنجا که به‌حساب مدنی مربوط می‌شد، مسیحیت غربی بود. اخترشناسان بابلی، شاید در ترجیح سیستم مدنی متغیر، هر روز را به ۱۲واحد مساوی تقسیم می‌کردند که bēru نامیده می‌شد، که هریک به ۳۰گش تقسیم می‌شد. قدیمی‌ترین متون نجومی شناخته شده مربوط به دوره بابلی قدیم است، اما این سیستم دوگانه ممکن است به جامعه سومری قبلی نسبت داده شود.