نگهداری ۲۵ هزار و ۵۰۰ اثر قرآنی در مرکز نسخ خطی کتابخانه رضوی

ارتباط فردا: حجت‌الاسلام‌جلال حسینی اظهار کرد: ۲۵ هزار و ۵۰۰ اثر قرآنی اعم از ۲۲ هزار قرآن و جزوه قرآنی خطی و ۳ هزار و ۵۰۰ قرآن چاپ سنگی و سربی، در مرکز نسخ خطی این آستان مقدس، نگهداری می‌شود.

رئیس سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی بیان کرد: «مصحف مشهد رضوی» که مشتمل بر دو نسخه قرآنی با خط حجازی کهن به شماره‌های ۱۸ و ۴۱۱۶ است، قدیمی‌ترین اثر قرآنی موجود در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی در مشهدمقدس، به شمار می‌آید.

وی ادامه داد: این اثر با ۲۵۲ برگ، کامل‌ترین مجموعه اوراق از یک قرآن کامل از سده نخست هجری در سراسر جهان است که بیش از ۹۵ درصد متن قرآن را، در بر دارد.

حسینی افزود: با توجه به ویژگی‌های متنی این مصحف، ویژگی‌های رسم، غرائب املائی، اختلاف قرائات، چینش یا ترتیب‌بندی سوره‌ها و سرانجام بر پایه آزمایش‌های متعدد کربن ۱۴، روشن شده است که بخش اصلی این نسخه در دورانی بسیار زودهنگام و در سده نخست هجری، کتابت شده است.

رئیس سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی تصریح کرد: متن کامل مصحف مشهد رضوی با اجازه و همکاری کتابخانه آستان قدس رضوی و با تحقیق و توضیحات و مقدمه مرتضی کریمی‌نیا، از سوی «مؤسسه آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث» در سال ۱۴۰۱-۱۴۰۲ (۲۰۲۲-۲۰۲۳ میلادی) به‌صورت فاکسیمیله، به دو زبان عربی و انگلیسی، منتشر شده است.

وی در معرفی نفیس‌ترین قرآن‌های خطی گنجینه رضوی گفت: در این راستا، از مصحف مشهد رضوی با توجه به قدمت تاریخی، کامل بودن و خط حجازی آن، قرآن منسوب به امام علی (ع) به علت انتساب آن به دست‌خط شریف این امام همام، خط کوفی کهن و قدمت تاریخی اثر و قرآن بایسنغر میرزا نیز به دلیل اندازه و کیفیت کاغذ اثر که بزرگترین قرآن خطی دوره اسلامی است و همچنین استواری، وضوح و صلابت خط آن، می‌توان نام برد.

حسینی در معرفی نفیس‌ترین قرآن‌های چاپ‌سنگی و سربی این گنجینه نیز بیان کرد: قرآن چاپ سربی تهران که در کارخانه اسفندیار خان در سال ۱۲۴۶ هجری قمری منتشر شده، از آنجایی‌که یکی از اولین قرآن‌های چاپی بوده است، ارزش خاصی دارد.

رئیس سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، افزود: همچنین قرآن چاپ سنگی که در سال ۱۲۴۹ هجری قمری و به دستور عباس میرزا قاجار در ۶۵۸ صفحه در تبریز به چاپ رسیده است و قرآن چاپ سنگی چاپ شده در سال ۱۲۶۷ هجری قمری در تبریز که به‌خط نسخ عالی و زیبای محمدعلی بن میرزا محمد شفیع، خوشنویس تبریزی، مزین است، از جمله آثار نفیس چاپ سنگی کتابخانه رضوی، محسوب می‌شود.

وی گفت: اهل علم و پژوهش با مراجعه به تالار محققان کتاب‌های خطی کتابخانه مرکزی حرم مطهر رضوی می‌توانند پس از ارائه درخواست حضوری به مسئول تالار، تصاویر دیجیتالی این قرآن‌ها را باکیفیت قابل‌ملاحظه دریافت و از آن‌ها در پژوهش‌های خود، استفاده کنند.

حسینی ادامه داد: همچنین پژوهشگران برای دریافت تصویر نسخ خطی به‌صورت غیرحضوری می‌توانند به وب‌سایت کتابخانه دیجیتال آستان قدس رضوی به نشانی « https://digital.aqr.ir» مراجعه و پس از ثبت درخواست خود، طبق ضوابط موجود تصویر دیجیتالی نسخه موردنظرشان را، دریافت کنند.

گفتنی است؛ مرکز نسخ خطی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی، یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین مراکز قرآنی در زمینه تراث و علوم قرآنی در کشور و جهان اسلام، به شمار می‌آید