نبرد برای تمامیت ارضی؛ سوریه علیه سناریوی تجزیه

به گزارش همشهری آنلاین، محمدصادق کوشکی؛ کارشناس سیاسی و استاد دانشگاه:1. برای درک صحیح تحولات سوریه، نخست باید شناخت دقیقی از گروهی که هم‌اکنون بر بخشی از این کشور سیطره دارد، حاصل شود. تصور رایجی که جولانی را حکومتی مشروع و آینده‌دار برای سوریه می‌پندارد، از بنیان نادرست است. این گروه نه در پی تشکیل حکومتی پایدار است و نه اساساً توان اداره کشور را دارد. وظیفه‌ای که بر عهده او نهاده شده، تجزیه سوریه است. در حقیقت، جولانی نه اراده‌ای برای برقراری ثبات در این سرزمین دارد و نه ابزار تحقق آن را در اختیار دارد.

2. در ماه‌های اخیر، در حالی که جولانی کنترل دمشق را به دست گرفته، موج تجزیه‌طلبی شمال و جنوب سوریه را در برگرفته است. در جنوب، به‌ویژه در منطقه سویدا، شاهد تحرکاتی هستیم که با حمایت رژیم صهیونیستی تقویت می‌شوند، و در شمال، این روند با تحریک و پشتیبانی آمریکایی‌ها شدت گرفته است. در این میان، ترکیه نیز همواره سودای تصاحب استان‌های شمالی سوریه را در سر داشته و استمرار حاکمیت جولانی بستری مناسب برای تحقق این اهداف فراهم آورده است. از سوی دیگر، اسرائیل نیز درصدد است تا اشغال‌گری خود را در نواحی مرزی سوریه گسترش داده و سلطه‌اش را بر منطقه جولان و اطراف آن تحکیم بخشد.

3. سوریه امروز در چندین جبهه با خطر تجزیه مواجه بوده و مأموریت محوری گروه جولانی نیز فراهم کردن زمینه این فروپاشی بوده است. این گروه نه برای حل بحران‌های معیشتی و اقتصادی مردم سوریه گام برداشته و نه امنیت آنان را تضمین کرده است. بالعکس، در سایه حکومت جولانی، بحران‌های اقتصادی شدت گرفته و امنیت به مقوله‌ای نایاب بدل شده است. گروه‌های خودسر و عناصر وابسته به این جریان تکفیری، امنیت و آسایش مردم را به مخاطره انداخته‌اند، چنان که مطالبه نخست شهروندان سوری در چنین وضعیتی، احیای امنیت است.

4. در غرب سوریه، شکل‌گیری گروه‌های مقاومت، پاسخی به تهدیدات و ناامنی‌های تحمیل‌شده بر مردم این مناطق است. تعرض به جان و مال ساکنان، به بهانه‌هایی همچون وابستگی مذهبی—اعم از دروزی، شیعه یا علوی بودن—گسترش یافته و واکنش طبیعی آن، شکل‌گیری مقاومت مسلحانه بوده است. در کشوری که اکثریت مردم در پی سال‌ها جنگ و درگیری مسلح شده‌اند، نمی‌توان انتظار داشت که اقلیتی همچون تشکیلات جولانی به خشونت‌های خود ادامه دهد، بی‌آنکه واکنشی در برابر آن صورت گیرد. پیش‌بینی می‌شود روندی مشابه آنچه در لاذقیه و طرطوس رخ داد را در سایر مناطق سوریه نیز شاهد باشیم. هرچند سرنوشت این تحرکات به‌طور قطعی مشخص نیست، اما بدون شک این نبردها به پایان نخواهند رسید و مقاومت مردم در برابر اشغالگری و تجزیه‌طلبی، همچنان تداوم خواهد داشت.