فیزیک و مهندسی پرچمدار برترین دانشگاه‌های ایرانی در معیار جهانی
به گزارش خبرنگار مهر، «مؤسسۀ آموزش عالی تایمز» در ویرایش ۲۰۲۵ خود که در سال ۲۰۲۴ میلادی منتشر شده نام ۸۱ مؤسسۀ ایرانی را در سیاهۀ مؤسسه‌های برتر جهان در زمینه‌های گوناگون علمی آورده است. نام این مؤسسه‌های ایرانی، روی هم، ۲۰۴ بار در زمینه‌های گوناگون علمی آمده است.
در نمودار زیر روند سالانۀ شمار موضوع ـ مؤسسة ایرانی در نظام رتبه‌بندی جهانی موضوعی مؤسسة آموزش عالی تایمز گزارش شده است. منظور از مؤسسه ـ موضوع شمار جایگاه‌های جهانی مؤسسه‌های ایرانی است. برای نمونه، اگر ۱۰ مؤسسة ایرانی هر یک در دو زمینة موضوعی جایگاه جهانی به دست آورده‌اند؛ شمار موضوع ـ مؤسسه ۲۰ محاسبه می‌شود.
نمودار ۱. روند سالانۀ شمار موضوع ـ مؤسسة ایرانی در نظام رتبه‌بندی جهانی موضوعی مؤسسة آموزش عالی تایمز
مؤسسه‌های ایرانی در ۱۰ زمینه از ۱۱ زمینه موضوعی تایمز جایگاه جهانی به دست آورده‌اند. حقوق، تنها زمینه موضوعی است که هیچ مؤسسه ایرانی در آن جایگاه جهانی نداشته است. از ایران، ۴۸ مؤسسه در علوم فیزیکی، ۴۶ مؤسسه در مهندسی، ۳۱ مؤسسه در علوم پزشکی و سلامت، ۲۷ مؤسسه در علوم زیستی، ۱۵ مؤسسه در علوم رایانه، ۱۰ مؤسسه در علوم اجتماعی، هشت مؤسسه در کسب‌وکار و اقتصاد، هفت مؤسسه در علوم تربیتی، هفت مؤسسه در روانشناسی و پنج مؤسسه در هنر و علوم انسانی جایگاه جهانی به دست آورده‌اند.
دانشگاه‌های فردوسی مشهد، شهیدبهشتی و اصفهان با برتری در 9 زمینه علمی عملکرد برجسته‌تری در برابر دیگر مؤسسه‌های ایرانی داشته‌اند. در جدول زیر شمار جایگاه‌های جهانی هر یک از مؤسسه‌های ایرانی در نظام رتبه‌بندی جهانی موضوعی مؤسسة آموزش عالی تایمز گزارش شده است.
رتبه‌بندی جهانی «مؤسسۀ آموزش عالی تایمز» مؤسسه‌های پیشرو جهان را در ۱۱ زمینة علمی، شامل هنر و علوم انسانی (شناسایی ۷۵۰ مؤسسة برتر)، اقتصاد و کسب‌وکار (شناسایی ۹۹۰ مؤسسة برتر)، علوم رایانه (شناسایی ۱۱۲۲ مؤسسة برتر)، علوم تربیتی (شناسایی ۷۶۷ مؤسسة برتر)، مهندسی و فناوری (شناسایی ۱۴۸۸ مؤسسة برتر)، حقوق (شناسایی ۳۸۹ مؤسسة برتر)، علوم زیستی (شناسایی ۱۱۴۳ مؤسسة برتر)، علوم پزشکی بالینی، پزشکی پایه، و بهداشت (شناسایی ۱۱۵۰ مؤسسة برتر)، روانشناسی (شناسایی ۶۵۴ مؤسسة برتر)، علوم فیزیکی (شناسایی ۱۴۴۷ مؤسسة برتر)، و علوم اجتماعی (شناسایی ۱۰۹۳ مؤسسة برتر) بر پایۀ پنج شاخص کیفیت پژوهش، درآمدهای صنعتی، چشم‌انداز جهانی، فضای پژوهش، و آموزش و ۱۷ سنجه ارزیابی می‌کند. در زیر رتبۀ جهانی مؤسسه‌های ایرانی در زمینه‌های گوناگون علمی، امتیاز کل، و امتیازشان در شاخص‌های ارزیابی این نظام رتبه‌بندی گزاش شده است.
بر پایه ویرایش ۲۰۲۵ میلادی «مؤسسۀ آموزش عالی تایمز»، ۱۰۹۹۳ جایگاه جهانی در زمینه‌های گوناگون علمی تعریف شده که سهم ایران ۲۰۴ جایگاه بوده است. ایالات متحده با کسب ۱۴۹۰ جایگاه بهترین دستاورد را داشته است و پس از آن کشورهای انگلستان (با کسب ۸۱۶ جایگاه)، چین (با کسب ۵۶۳ جایگاه)، اسپانیا (با کسب ۴۵۱ جایگاه)، و ژاپن (با کسب ۳۶۴ جایگاه) در رتبه‌های بعدی هستند. از دیدگاه شمار جایگاه‌های کسب شده، ایران در رتبة ۱۶ جهان جای گرفته است.
در میان کشورهای منطقه، ترکیه با کسب ۳۲۸ جایگاه در رتبة نخست است و ایران در رتبة دوم جای گرفته است. در جدول زیر شمار جایگاه‌های جهانی کسب شده توسط کشورهای منطقه در زمینه‌های گوناگون علمی گزارش شده است.
جدول ۳. شمار جایگاه‌های کسب شدة کشورهای منطقه در نظام رتبه‌بندی موضوعی «مؤسسۀ آموزش عالی تایمز»، ویرایش ۲۰۲۵ میلادی
بر پایه گزارش «مؤسسۀ آموزش عالی تایمز»، «Stanford University» با برتری در زمینه‌های علوم تربیتی، حقوق، و روانشناسی و «MIT» با برتری در زمینه‌های هنر و علوم انسانی، کسب‌وکار و اقتصاد، و علوم اجتماعی عملکرد درخشان‌تری در برابر دیگر مؤسسه‌های جهان داشته‌اند. افزون بر این، «University of Oxford» با برتری در دو زمینة علوم پزشکی و سلامت و علوم رایانه، «Harvard University» با برتری در زمینه‌های مهندسی و علوم زیستی، و «California Institute of Technology» با برتری در زمینة علوم فیزیکی در جایگاه‌های نخست گزارش «تایمز» در ویرایش ۲۰۲۵ جای گرفته‌اند.
