رمضان در پاکستان؛ از آذین‌بندی خیابان‌ها تا اطعام روزه‌داران نیازمند
خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: ماه رمضان آداب و رسوم و شرایط خاص خودش را دارد که آن را از بقیه ماه‌های سال متمایز کرده است. مسلمانان جهان با فرارسیدن ماه مبارک رمضان همراه یکدیگر به طاعات و عبادات می‌پردازند. روزه داری مسلمانان در هر نقطه از جهان یک دوره معنوی برای پاکسازی روح است که سنت‌های فرهنگی متنوع و جذابی همراه خود دارد و مردم در هر گوشه از جهان آن را با آداب و رسوم خود به جا می‌آورند. مسلمانان در این ماه، از طلوع آفتاب تا غروب آن روزه می‌گیرند و با انجام عبادات و مراسم مخصوص این ماه، اتحاد خود را افزایش می‌دهند. رمضان المبارک فرصتی برای بازاندیشی، طلب بخشش و تقویت پیوندهای اجتماعی است. مراسم‌های مختلفی توسط روزه داران در این ماه انجام می‌شود که نشان دهنده تنوع و غنای فرهنگی جوامع مسلمان است.
رمضان در پاکستان ماهی است که مانند هیچ ماه دیگری نیست. به عنوان یکی از بزرگترین کشورهای مسلمان جهان، این ماه مقدس با شور و اشتیاق فراوان، معنویت عمیق و سنت‌های غنی آشپزی در این کشور گرامی داشته می‌شود.
توزیع بسته‌های معیشتی بین نیازمندان پیش از ورود به رمضان
آمادگی برای ماه رمضان در خانه پاکستانی‌ها چند هفته قبل از آغاز این ماه شروع می‌شود. فضای خانه‌ها مملو از شور و اشتیاق برای تهیه مواد لازم جهت پخت غذاهای سنتی رمضان است. سمیه جمیل کارشناس غذاهای پاکستانی در خاطرات خود آورده است: «چند هفته قبل از رمضان، مادرم مواد ضروری این ماه را تهیه می‌کرد؛ عدس، رشته برشته‌شده، خرما، روح‌افزا (نوشیدنی گلاب)، آرد برای پخت نان‌های پراته و سمبوسه، آرد نخودچی برای پاکورا، نخود سیاه و سفید، و برنج. مواد تازه هم همیشه در همان روز خریداری می‌شدند. آماده شدن برای این ماه به اندازه خود رمضان لذت‌بخش بود.»
او همچنین می گوید: «این خریدها تنها برای مصرف شخصی نبود. خانواده‌های پاکستانی در ماه رمضان بسته‌های مواد غذایی برای نیازمندان آماده می‌کنند تا کسی در این ماه بدون غذا نماند. همیشه بسته‌هایی از مواد خشک را برای خانواده‌های محروم آماده می‌کردیم و قبل از شروع رمضان آن‌ها را توزیع می‌کردیم.»
جزء‌خوانی قرآن کریم و نمایش برادری و یکپارچگی
ماه رمضان به عنوان ماه بهار قرآن در بین مردم مسلمان پاکستان شناخته می‌شود. همزمان با آغاز ماه رمضان، مردم روزه دار در نقاط مختلف پاکستان در طول برگزاری نمازهای جماعت روزانه، جزئی از قرآن را در نشست‌های گروهی تلاوت می‌کنند. در این ماه است که ملت خدا جوی پاکستان، صرف نظر از تعلق به هر مذهب، قوم و طایفه‌ای، بیش از هر وقت دیگر، دل به قرآن می‌سپارند و از این کتاب آسمانی برای تزکیه نفس، آمرزش گناهان، خودسازی در دنیا و توشه اندوزی برای آخرت خود مدد می‌جویند.
رهبران دینی و گروه‌های مذهبی در پاکستان از مردم می‌خواهند تا با وحدت، برادری و یکپارچگی در این ماه مقدس بندگی خدا، عالی‌ترین شکل وحدت را در برابر عناصر ضد اسلامی و آنهایی که با پاشیدن بذر نفاق و فتنه بین مسلمانان قصد سوء استفاده و ضدیت با دین مبین اسلام را دارند، به نمایش بگذارند.
افزایش جنب و جوش مردم در چند ساعتی افطار
جنب و جوش مردم در فاصله چند ساعت مانده به افطار، برای فراهم کردن وسایل مورد نیاز برای افطاری، دیدنی است. بازارها و فروشگاه‌ها در ساعات نزدیک افطار مملو از جمعیت می‌شود.
پخت خوراکی‌های ویژه ماه رمضان، در پاکستان رایج است. مثل ایران، اینجا در پاکستان هم زولبیا نماد شیرینی افطار و شیرینی رمضان است. همچنین در ماه میهمانی خدا، روزه‌داران در مناطق مختلف پاکستان نیازمندان و افراد تنگدست جامعه را از یاد نبرده و با کمک به فقرا، ماه رمضان را به ماه احسان و همیاری تبدیل می‌کنند.
سفره امام حسن (ع)؛ اطعام دسته جمعی روزه داران
اطعام دسته جمعی روزه‌داران در پاکستان آن هم در خیابان یکی از سنت‌های خوب مسلمانان این کشور در ماه مبارک رمضان است که از شمال تا جنوب در این کشور در روزهای ماه مبارک مشاهده می‌شود. تعداد این سفره‌ها به قدری زیاد است که هر رهگذری در لحظات نزدیک افطار، می‌تواند خود را به یکی از این سفره‌ها رسانده و افطار کند.
در برخی از مناطق پاکستان این سفره‌ها به نام سفره امام حسن شهرت دارد و دلیل آن پذیرایی از عموم مردم به ویژه اقشار نیازمند است. سفره‌های افطاری خیابانی در پاکستان عمومی است و در اطعام روزه داران هیچ تفاوتی بین شیعه و سنی وجود ندارد. علاوه بر سفرهای افطار، در طول سحر هم در برخی از شهرهای پاکستان سفرهای سحری خیابانی نیز گسترانیده می‌شود تا بتوان از عابران پیاده و افراد نیازمند در این ماه الهی پذیرایی کرد.
کاهش قیمت اجناس توسط کسبه
نظارت دستگاه‌های دولت بر وضعیت بازار به ویژه جلوگیری از گران‌فروشی و یا هرگونه احتکار در راستای بهبود معیشت مردم در ماه مبارک رمضان افزایش می‌یابد. کسبه‌ها نیز قیمت اجناس و مایحتاج اصلی از جمله سبزیجات، گوشت و موارد دیگر را تا حدودی کاهش می‌دهند تا سهمی در کمک به قشر فقیر و کم درآمد و کسب ثواب در این ماه داشته باشند.
فعالیت دستگاه‌های سیاسی و دولتی پاکستان نیز در ایام ماه رمضان کاهش می‌یابد و از سوی دیگر ساعات آغاز و پایان فعالیت کارمندان دولتی نیز تغییر می‌کند و کارمندان یک ساعت زود تر از روزهای معمول، کار را ترک می‌کنند.
خیاطان پاکستانی سفارش قبول نمی‌کنند
عید فطر بزرگترین عید مردم مسلمان این کشور است. از چند روز مانده به عید، خانواده‌ها بسته به توان مالی خود، در بازارها و فروشگاه‌های مختلف حضور می‌یابند و با خرید شیرینی، کفش و لباس نو به ویژه برای کودکان، به استقبال عید می‌روند.
یکی از بزرگترین اعیاد مردم پاکستان پس از پایان ماه مبارک رمضان رقم می‌خورد. مردم مسلمان و خداجوی کشور پاکستان که یک ماه روزه داری را پشت سر گذاشته اند عید فطر را با شکوه فراوانی جشن می‌گیرند. مرد و زن، پیر و جوان، شیعه و سنی، همه و همه از مدتها قبل خود را مهیای برگزاری این عید باشکوه می‌کنند. صبحگاهان مردمی که یک ماه روزه داری را پشت سرگذاشته اند در مساجد بزرگ شهر حاضر می‌شوند تا نماز عید بندگی را به جا آورند. پس از آن یکدیگر را در آغوش می‌گیرند و با روی گشاده سعی می‌کنند کدورت‌ها را کنار گذاشته و همزمان با آغاز جشن عیدفطر زندگی خود را رنگ و جلا ببخشند.
خیاطان پاکستانی معمولاً از دو هفته مانده به عید فطر دیگر فرصت قبول هیچ سفارشی را ندارند زیرا حتی اگر سه شیفت مشغول به کار باشند نمی‌توانند تمام سفارش‌های مشتریان خود را تکمیل کنند. این نشان دهنده آن است که عید فطر چه اندازه برای مردم پاکستان اهمیت دارد.
بزرگترین تجمعات نماز عید فطر در مساجدی مانند مسجد پادشاهی لاهور و فیصل مسجد شهر اسلام آباد برگزار می‌شود و صدها هزار نفر در نماز عید فطر شرکت می‌کنند. همچنین دولت پاکستان با هدف ارج نهادن به این سنت بزرگ اسلامی تعطیلاتی ۳ تا ۶ روزه برای عید فطر در نظر می‌گیرد و بسیاری از خانواده‌های پاکستانی این فرصت را برای یک سفر مغتنم می‌شمارند.
آذین بندی خیابان‌ها و چراغانی مساجد و معابر از دیگر کارهای است که مردم پاکستان همزمان با عید سعید فطر انجام می‌دهند زیرا معتقدند که در روز عید با شادی‌ها را با دیگر مسلمانان تقسیم کرد. عید فطر از جمله اعیادی است که بین اهل سنت و شیعیان محترم است و هر دو گروه سعی می‌کنند در برگزاری با شکوه آن دست به دست هم دهند.
در مناطق مختلف پاکستان رسوم خاصی وجود دارد که مردم در عید سعید فطر آن را به انجام می‌رسانند؛ مثلاً در مناطق شمالی پاکستان خانواده‌ها سفره‌هایی مملو از انواع شیرینی پهن می‌کنند. مردم سعی می‌کنند به خانه‌های هم سربزنند و دقایقی کنار سفره‌های بابرکت میزبانان خود بنشینند سپس مصافحه می‌کنند و به دیدار خانواده‌های دیگر می‌روند به این ترتیب افراد در روز عید فطر معمولاً تمام اقوام و خویشان خود را ملاقات می‌کنند. همچنین کودکان در این روز از بزرگترها عیدی دریافت می‌کنند که اسکناس‌های نو و تا نخورده است به همین دلیل جشن عید فطر برای کودکان حلاوتی دو چندان دارد.
