این نسخه طب سنتی برای همه افراد مناسب نیست

همشهری‌آنلاین – پروانه بندپی: خیلی‌ها از این شکایت دارند که بدون آن که بخواهند، مدام در سرشان افکار منفی می‌چرخد و از منفی‌بافی خلاصی ندارند. آنها می‌گویند سر کوچک‌ترین موضوع و مساله، جنبه منفی ماجرا را می‌بینند و آن را در ذهن خود بزرگ می‌کنند و همین آنها را خسته و کلافه می‌کند.

طب ایرانی برای خلاص شدن از شر افکار منفی که گاه می‌تواند منجر به استرس، اضطراب و حتی افسردگی شود، راهکارهای ساده‌ای دارد که گاهی افراد باورشان نمی‌شود. خیلی‌ها فکر می‌کنند کنترل ذهن، کار دشوار و غیر قابل کنترلی است اما اغلب این طور نیست. مثلا از نگاه طب ایرانی شما اگر خواب باکیفیتی داشته باشید، یا تغذیه درست و مناسبی داشته باشید، یا به‌موقع دوش بگیرید، تا حد زیادی می‌توانید خود را از دست افکار منفی نجات دهید.

۶ اصل ساده اما معجزه‌آمیز

جالب است بدانید که طب ایرانی اصول شش‌گانه‌ای دارد که به آن اصول شش‌گانه حفظ الصحه گفته می‌شود و شامل هوا، خوردن و آشامیدن، حرکت و سکون، خواب و بیداری، اَعراض نفسانی، استفراغ و احتباس (دفع مواد زائد و حفظ مواد ضروری بدن) است و همگی در حفظ تعادل جسم و روان، از جمله کنترل افکار منفی نقش مهمی دارند.

از نگاه طب ایرانی، افکار منفی اغلب با غلبه سودا مرتبط‌ است و هر یک از این اصول می‌توانند به تعدیل مزاج و کاهش این حالت کمک کنند. با این حال، برخی از این اصول تأثیر مستقیم‌تری بر روان و مدیریت افکار منفی دارند. ریحانه صمدی، متخصص طب سنتی در گفتگو با همشهری‌آنلاین درباره تاثیر تمام این اصول شش‌گانه بر مدیریت افکار منفی توضیح داده است که در ادامه می‌خوانید.

هوای پاک: تنفس هوای پاک و معتدل به بهبود جریان خون و کاهش سردی مغز کمک می‌کند. هوای آلوده یا سرد و خشک می‌تواند سودا را تشدید کند. این اصل اثر غیرمستقیم اما مهمی در مدیریت افکار و دور کردن افکار منفی دارد.

خوردن و آشامیدن: تغذیه نقش کلیدی در کنترل افکار منفی دارد. مصرف غذاهای گرم و تر (مثل گوشت گوسفند، زعفران و عسل) و پرهیز از غذاهای سرد و خشک (مانند عدس، قهوه غلیظ) به کاهش سودا کمک می‌کند. مثلا غذاهای سرد و خشک مثل عدس، بادمجان، غذاهای کنسروی، فست‌فودها و … سودازا هستند و باید به این نکته دقت داشت. نوشیدن شربت‌های آرام‌بخش مانند شربت بادرنجبویه هم مؤثر است. این اصل به دلیل تأثیر مستقیم بر مزاج مغز، در کنترل افکار منفی بسیار مهم است.

حرکت و سکون: فعالیت بدنی معتدل مثل پیاده‌روی یا ورزش‌های سبک، با افزایش حرارت بدن و تعریق، سودا را دفع می‌کند. بی‌تحرکی یا ورزش بیش از حد می‌تواند افکار منفی را تشدید کند. این اصل به دلیل اثر سریع بر روان و جسم، از اهمیت بالایی برخوردار است. در کنار فعالیت بدنی، دوش گرفتن با آب گرم هم به دفع سودا و تعادل اخلاط و بهبود جریان خون کمک می‌کند. همچنین ماساژ با روغن‌های گرم مثل روغن کنجد بسیار اثربخش است.

خواب و بیداری: خواب کافی و منظم (۶ تا ۸ ساعت در شب) به بازسازی مغز و تعادل مزاج کمک می‌کند. کم‌خوابی یا بیداری طولانی‌مدت در شب، سودا را افزایش می‌دهد و افکار منفی را تقویت می‌کند. درضمن باید توجه داشته باشیم که ۶ تا ۸ ساعت خواب در هر زمانی اثربخشی ندارد و شما نهایتا ساعت ۱۱ شب باید در رختخواب باشید و موبایل هم از شما دور باشد.

اعراض نفسانی: اعراض نفسانی همان حالات روانی روانی است؛ مدیریت احساسات و تقویت روحیه از طریق دعا کردن، مدیتیشن، استشمام عطرهای گرم (مانند گل محمدی) و معاشرت با افراد مثبت‌اندیش، مستقیماً افکار منفی را کاهش می‌دهد. این اصل به دلیل ارتباط تنگاتنگ با روان، مهم‌ترین نقش را مدیریت افکار منفی ایفا می‌کند.

استفراغ و احتباس: دفع مواد زائد (مثل سودا) از طریق روش‌هایی مانند حجامت یا مصرف ملین‌های طبیعی (با نظر متخصص) و حفظ مواد ضروری بدن به تعادل مزاج کمک می‌کند. این اصل بیشتر مکمل سایر روش‌ها است.

کدام اصل تاثیر بیشتری دارد؟

صمدی به عنوان متخصص طب ایرانی در پاسخ به این سوال که کدام یک از اصول شش‌گانه طب سنتی بیشترین تاثیر را در مدیریت افکار دارد، می‌گوید: همه اصول شش‌گانه در کنترل افکار منفی مؤثرند، اما اعراض نفسانی، تغذیه مناسب و فعالیت بدنی معتدل به دلیل تأثیر مستقیم و سریع‌تر اولویت دارند. البته در این میان توجه به مزاج فرد هم خیلی مهم و توصیه‌ها بسته به مزاج هر فرد متفاوت است.

این متخصص طب ایرانی در پاسخ به این سوال که آیا خواب بی‌کیفیت در رشد افکار منفی بی‌تاثیر است، توضیح می‌دهد: کم‌خوابی یا خواب بی‌کیفیت و شلخته هم می‌تواند سودای مغز را افزایش دهد و حالات روانی منفی مانند افکار منفی و اضطراب و افسردگی را تشدید کند. اما اعراض نفسانی همچنان اولویت دارد. چون مستقیماً با ذهن و احساسات در ارتباط است و مداخلات آن (مثل دعا، مدیتیشن، دوری از معاشرت‌های منفی و سمی) می‌تواند حتی در کوتاه‌مدت اثر محسوسی بر افکار منفی بگذارد. خواب و تغذیه، بیشتر زمینه‌ساز تعادل طولانی‌مدت‌اند و اثرشان تدریجی‌تر است.

این نسخه برای همه افراد مناسب نیست

بعضی از متخصصان طب سنتی تاکید دارند که اگر بلافاصله بعد از خوردن آب جوش/داغ بدوید، عرق می‌کنید و این تعریق منجر به شستشوی سلول‌ها می‌شود و از آنجا که سلول‌های سوداوی در مغز و اعصاب هم هستند، با شستشوی سودا، تفکرات منفی و منفی‌بافی جای خود را به افکار مثبت و مثبت‌اندیشی می‌دهد. صمدی درباره این اظهارنظر می‌گوید: کلا نوشیدن آب داغ یا دویدن یا تعریق فوایدی برای بدن و مغز دارند اما این روش برای همه افراد مناسب نیست. مثلا افرادِ با مزاج گرم و خشک یا شرایط جسمانی خاص (مانند ضعف بدنی، بیماری‌های قلبی یا فشار خون) ممکن است از دویدن بلافاصله پس از مصرف آب داغ دچار مشکل شوند. طب ایرانی بر درمان بر اساس مزاج تأکید دارد و چنین توصیه‌ای باید با توجه به وضعیت فرد تجویز شود.

این متخصص طب ایرانی اضافه می‌کند: علاوه بر اینها، ادعای تبدیل سریع افکار منفی به مثبت‌اندیشی اغراق‌آمیز به نظر می‌رسد. چون کاهش سودا و بهبود حالات روانی نیازمند استمرار در اصلاح سبک زندگی، تغذیه و سایر اصول شش‌گانه است و یک اقدام به تنهایی نمی‌تواند چنین اثر عمیقی داشته باشد.