انرژی، قلب تپنده‌ی زندگی مدرن
به گزارش خبرگزاری سلامت (طبنا) مازندران،با وجود اهمیت موضوع انرژی، هنوز چالش‌هایی مانند مصرف بی‌رویه، هدررفت انرژی، و ایمنی در استفاده از گاز وجود دارد که نیازمند فرهنگ‌سازی و آگاهی‌بخشی گسترده است.
هژبر جوادی، مدیرعامل شرکت گاز مازندران، در مصاحبه‌های اخیر خود بر اهمیت مدیریت مصرف گاز طبیعی در استان تأکید کرده است. وی اظهار کرد: مصرف گاز در مازندران به ۴۰ میلیون مترمکعب رسیده است که نسبت به مصرف معمول ۳۶ میلیون مترمکعبی افزایش نشان می‌دهد.
جوادی همچنین اعلام کرد که برای حفظ پایداری گاز در استان، گاز صنایع بزرگ قطع شده و مصرف گاز در شهرک‌های صنعتی به میزان ۵۰ درصد محدود شده است.
وی از شهروندان درخواست کرد تا با صرفه‌جویی در مصرف گاز و کاهش ۲ درجه‌ای دمای محیط، به تأمین پایدار گاز در استان کمک کنند. جوادی هشدار داد که در صورت عدم مدیریت مصرف، احتمال افت فشار گاز در شهرهای گلوگاه، بابل، بابلسر، آمل و نور وجود دارد.
مدیرعامل شرکت گاز مازندران همچنین از کسب رتبه اول استان در پویش ملی کاهش ۱۰ درصدی مصرف گاز خبر داد و این مهم را همکاری مردم دانست.
با توجه به رتبه نخست مازندران در پویش کاهش ۱۰ درصدی مصرف گاز،
در این راستا نظر مردمی را جویا شدیم.
گاز کمتر، آینده‌ای روشن‌تر روایت مردم از تجربه کاهش مصرف انرژی
با سردتر شدن هوا و افزایش مصرف گاز، یکی از دغدغه‌های اصلی این روزهای کشور، مدیریت صحیح این منبع ارزشمند است. کاهش مصرف گاز نه‌تنها از بروز بحران‌های انرژی جلوگیری می‌کند، بلکه به کاهش هزینه‌های خانوار و حفظ محیط‌زیست نیز کمک می‌کند. اما آیا مردم به این موضوع توجه دارند؟ چه راهکارهایی برای کاهش مصرف خود به کار گرفته‌اند؟ در این گزارش، پای صحبت‌های برخی از شهروندان نشسته‌ایم تا نظرات و تجربه‌هایشان را به اشتراک‌بگذاریم.
مصرف آگاهانه، یک وظیفه ملی
آقای رضایی، کارمند یکی از شرکت‌های دولتی، در گفت‌وگو با طبنا می‌گوید: همیشه فکر می‌کردم مصرف گاز یک موضوع شخصی است، اما وقتی دیدم در روزهای سرد زمستان برخی مناطق با افت فشار یا قطعی گاز مواجه می‌شوند، متوجه شدم که این موضوع یک مسئولیت اجتماعی است. حالا سعی می‌کنم با تنظیم صحیح دمای بخاری و پوشیدن لباس گرم در خانه، مصرف گاز را کاهش دهم.
راهکارهای ساده اما مؤثر
خانم کریمی، مادر دو فرزند، راهکارهای جالبی برای کاهش مصرف گاز دارد. او توضیح می‌دهد: قبلاً عادت داشتیم وقتی خانه سرد می‌شد، درجه بخاری را بالا ببریم، اما حالا یاد گرفته‌ایم که با بستن درزهای پنجره، استفاده از پرده‌های ضخیم و حتی پخت غذاهای گرم در فر، خانه را بدون نیاز به مصرف اضافی گاز گرم نگه داریم.
همدلی برای کاهش مصرف
آقای محمودی، صاحب یک مغازه کوچک در قایمشهر، از نقش همدلی اجتماعی در کاهش مصرف می‌گوید: «اگر هر کسی فقط کمی در مصرف گاز صرفه‌جویی کند، دیگر نیازی به قطعی یا محدودیت گاز نخواهیم داشت. در مغازه‌ام یک بخاری کوچک دارم، اما به‌جای اینکه آن را همیشه روشن بگذارم، در ساعات کم‌رفت‌وآمد خاموشش می‌کنم. این تغییر کوچک، تأثیر بزرگی در کاهش مصرف داشته است.
فرهنگ‌سازی از کودکی
مینا، دانش‌آموز کلاس هشتم، نگاه متفاوتی به این موضوع دارد. او با لبخند می‌گوید: مدرسه‌مان مسابقه‌ای درباره صرفه‌جویی در انرژی گذاشته بود و من هم تصمیم گرفتم در خانه اجرا کنم. حالا وقتی می‌بینم کسی در خانه بخاری را روی درجه خیلی بالا گذاشته، یادآوری می‌کنم که دمای استاندارد کافی است. حتی یاد گرفته‌ام که در حمام هم مدت کمتری آب گرم را باز بگذارم.
صحبت‌های مردم نشان می‌دهد که آگاهی و مسئولیت‌پذیری، مهم‌ترین عوامل در کاهش مصرف گاز هستند. برخی با تنظیم دمای وسایل گرمایشی، برخی با بهینه‌سازی فضای خانه، و برخی با تغییر عادت‌های روزمره خود، گامی در این مسیر برداشته‌اند. در نهایت، کاهش مصرف گاز نه‌تنها یک راهکار اقتصادی، بلکه یک تعهد اجتماعی است که به همگان کمک می‌کند تا از این نعمت ارزشمند، به‌صورت عادلانه و پایدار بهره‌مند شوند.
ضرورت بهینه‌سازی مصرف گاز در بخش صنعتی
در کنار مصرف گاز در بخش خانگی، صنایع نیز سهم قابل توجهی در مصرف گاز کشور دارند. برای بررسی این موضوع با مهندس علیرضا فلاح، کارشناس حوزه انرژی و صنایع، گفت‌وگو کردیم.
چالش‌های مصرف گاز در بخش صنعتی
مهندس فلاح در ابتدا به مصرف بالای گاز در صنایع بزرگ و نیروگاه‌ها اشاره می‌کند و به طبنا می‌گوید:
بخش صنعتی و نیروگاهی حدود ۳۰ درصد از گاز مصرفی کشور را به خود اختصاص داده‌اند. در برخی از استان‌های صنعتی، این رقم حتی به ۴۰ درصد نیز می‌رسد. با توجه به افزایش مصرف خانگی در زمستان، معمولاً گازرسانی به صنایع با محدودیت و سهمیه‌بندی مواجه می‌شود.
وی توضیح می‌دهد که یکی از مهم‌ترین مشکلات عدم بهینه‌سازی تجهیزات و ماشین‌آلات صنعتی است و افزود:
بسیاری از صنایع همچنان از بویلرها و مشعل‌های قدیمی و کم‌بازده استفاده می‌کنند که مصرف بالایی دارند. اگر این تجهیزات با مدل‌های جدید و استاندارد جایگزین شوند، می‌توان تا ۲۰ درصد در مصرف گاز صرفه‌جویی کرد.
راهکارهای کاهش مصرف گاز در صنایع
فلاح چند راهکار برای کاهش مصرف گاز در صنایع ارائه می‌دهد:
ابتدا نوسازی و بهینه‌سازی تجهیزات
استفاده از بویلرهای پربازده، سیستم‌های بازیافت حرارت، و عایق‌کاری لوله‌های انتقال گاز، می‌تواند تأثیر زیادی در کاهش مصرف انرژی داشته باشد.
توسعه نیروگاه‌های سیکل ترکیبی
وی گفت: در حال حاضر، بسیاری از نیروگاه‌های کشور از سیستم‌های قدیمی و راندمان پایین استفاده می‌کنند. نیروگاه‌های سیکل ترکیبی که از گاز به‌عنوان سوخت اصلی استفاده می‌کنند، بازدهی بسیار بالاتری دارند و می‌توانند میزان گاز مصرفی را تا ۲۵ درصد کاهش دهند.
این کارشناس حوزه انرژی افزود: استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر
بسیاری از صنایع می‌توانند با نصب پنل‌های خورشیدی و سیستم‌های حرارتی خورشیدی، بخشی از نیاز گرمایشی خود را از منابع تجدیدپذیر تأمین کنند و وابستگی‌شان به گاز طبیعی را کاهش دهند.
مدیریت مصرف انرژی در زمان اوج مصرف
فلاح گفت:
برنامه‌ریزی برای استفاده از ماشین‌آلات پرمصرف در ساعات غیرپیک، و همچنین به‌کارگیری سیستم‌های هوشمند مدیریت انرژی، می‌تواند کمک شایانی به کاهش مصرف گاز کند.
وی تأکید می‌کند، که کاهش مصرف گاز در صنایع، نه‌تنها به پایداری تأمین گاز کمک می‌کند، بلکه هزینه‌های تولید را نیز کاهش داده و بهره‌وری صنایع را افزایش می‌دهد. به گفته او، سرمایه‌گذاری در بهینه‌سازی مصرف انرژی، یک هزینه نیست، بلکه یک فرصت اقتصادی است که می‌تواند در بلندمدت به توسعه پایدار کشور کمک کند.
راهکارهای کاهش مصرف گاز در کشور
برای بررسی وضعیت مصرف گاز در کشور و راهکارهای بهینه‌سازی آن، با دکتر امیررضا موسوی، کارشناس ارشد حوزه انرژی و عضو هیئت علمی یکی از دانشگاه‌های معتبر کشور، گفت‌وگو کردیم.
مصرف گاز در کشور؛ وضعیت کنونی و چالش‌ها
دکتر موسوی در ابتدای گفت‌وگو با طبنا با اشاره به آمار شرکت ملی گاز ایران توضیح می‌دهد:
ایران یکی از بزرگترین تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان گاز طبیعی در جهان است. بر اساس آخرین آمار، میزان مصرف گاز طبیعی در فصل زمستان به طور میانگین به ۷۰۰ تا ۷۵۰ میلیون مترمکعب در روز می‌رسد که این میزان در روزهای اوج سرما از ۸۰۰ میلیون مترمکعب نیز عبور می‌کند. این در حالی است که میزان تولید روزانه گاز کشور حدود ۱.۰۵ میلیارد مترمکعب است و بخش عمده‌ای از آن به مصرف داخلی می‌رسد.
وی در ادامه افزود:
یکی از مهم‌ترین چالش‌های ما، مصرف بالای گاز در بخش خانگی است. طبق آمار، حدود ۷۰ درصد از گاز تولیدی کشور در بخش خانگی و تجاری مصرف می‌شود، در حالی که این میزان در کشورهای توسعه‌یافته کمتر از ۳۰ درصد است. این مسئله نشان می‌دهد که هنوز در زمینه بهینه‌سازی مصرف، فاصله زیادی با استانداردهای جهانی داریم.
راهکارهای پیشنهادی برای کاهش مصرف گاز
دکتر موسوی چند راهکار اساسی را برای بهینه‌سازی مصرف گاز پیشنهاد می‌دهد:
وی با اشاره به اینکه بهینه‌سازی عایق‌بندی منازل و ساختمان‌ها از جمله راهکارها است و افزود: متأسفانه در بسیاری از منازل مسکونی، به ویژه ساختمان‌های قدیمی، عایق‌بندی مناسبی وجود ندارد. بهبود عایق‌بندی دیوارها، پنجره‌ها و سقف‌ها می‌تواند تا ۳۰ درصد از هدررفت انرژی جلوگیری کند.
اصلاح الگوی مصرف و فرهنگ‌سازی
موسوی ادامه داد: مصرف گاز در ایران بسیار بالاتر از میانگین جهانی است. سرانه مصرف گاز یک خانوار ایرانی، سه برابر یک خانوار اروپایی است. این موضوع نشان می‌دهد که فرهنگ‌سازی در زمینه مصرف بهینه، اهمیت بالایی دارد. اقدامات ساده‌ای مانند پوشیدن لباس گرم‌تر در خانه، تنظیم دمای وسایل گرمایشی روی ۱۸ تا ۲۱ درجه، و استفاده از پرده‌های ضخیم در زمستان، می‌تواند تأثیر زیادی در کاهش مصرف گاز داشته باشد.
استفاده از تجهیزات گرمایشی کم‌مصرف
وی گفت: یکی از دلایل مصرف بالای گاز، استفاده از وسایل گرمایشی قدیمی و ناکارآمد است. تجهیز خانه‌ها به پکیج‌های کم‌مصرف، بخاری‌های استاندارد و آبگرمکن‌های پربازده می‌تواند تا ۲۵ درصد کاهش مصرف انرژی را به همراه داشته باشد.
توسعه نیروگاه‌های سیکل ترکیبی و انرژی‌های تجدیدپذیر
این کارشناس گفت: بخش قابل توجهی از گاز مصرفی کشور، در نیروگاه‌ها استفاده می‌شود. اگر بتوانیم نیروگاه‌های سیکل ترکیبی را توسعه دهیم و سهم انرژی‌های تجدیدپذیر مانند باد و خورشید را در تأمین برق کشور افزایش دهیم، می‌توان مصرف گاز در نیروگاه‌ها را به میزان قابل توجهی کاهش داد.
به گفته دکتر موسوی، کاهش مصرف گاز در کشور نیازمند یک برنامه جامع است که شامل بهینه‌سازی ساختمان‌ها، تغییر رفتار مصرف‌کنندگان، به‌کارگیری فناوری‌های جدید و اصلاح سیاست‌های انرژی باشد. وی تأکید می‌کند که اگر این اقدامات به درستی اجرا شوند، می‌توان نه‌تنها از بحران‌های انرژی در زمستان جلوگیری کرد، بلکه امکان افزایش صادرات گاز و بهبود وضعیت اقتصادی کشور را نیز فراهم ساخت.
تحلیل مصرف گاز در کشور و استان مازندران از دیدگاه کارشناسان
با آغاز فصل سرما، مصرف گاز طبیعی در کشور افزایش چشمگیری می‌یابد. این افزایش مصرف، به‌ویژه در استان‌های سردسیر مانند مازندران، نیازمند مدیریت و برنامه‌ریزی دقیق است. در این گزارش، به بررسی آمار مصرف گاز در کشور و استان مازندران پرداخته و نظرات کارشناسان را در این زمینه جویا شده‌ایم.
مصرف گاز در کشور
بر اساس گزارش‌ها، مصرف گاز طبیعی در بخش‌های خانگی، تجاری و صنایع کوچک در سال ۱۴۰۱ به حدود ۱۲۳ میلیارد مترمکعب رسیده است. این میزان مصرف، به‌ویژه در ماه‌های سرد سال، فشار زیادی بر شبکه گازرسانی وارد می‌کند. به گفته محسن پاک‌نژاد، وزیر نفت، پیش‌بینی می‌شد مصرف روزانه گاز خانگی و تجاری به حدود ۶۷۰ میلیون مترمکعب برسد، اما با همکاری مردم، این میزان ۳۵ تا ۴۰ میلیون مترمکعب کاهش یافت.
مصرف گاز در استان مازندران
استان مازندران به‌دلیل موقعیت جغرافیایی و شرایط آب و هوایی، یکی از استان‌های مصرف کننده در زمینه گاز طبیعی است. هرچند آمار دقیق مصرف گاز در این استان در منابع موجود ذکر نشده است، اما با توجه به سرمای زمستان و نیاز به گرمایش، مصرف گاز در مازندران نیز نیازمند کنترل است.
سعید نوری‌کرم، کارشناس انرژی نیز بر لزوم کنترل مصرف گاز در بخش خانگی تأکید دارد و پیشنهاد می‌کند تعرفه پرمصرف‌ها با شیب بیشتری افزایش یابد تا مصرف گاز مدیریت شود.
همچنین، حمیدرضا صالحی، عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران، بر اهمیت واقعی‌سازی قیمت گاز تأکید کرده و معتقد است که تعرفه‌گذاری پلکانی می‌تواند به مدیریت مصرف کمک کند. وی همچنین بر لزوم افزایش تولید گاز و سرمایه‌گذاری در این بخش تأکید دارد.
با توجه به افزایش مصرف گاز در فصل سرما، به‌ویژه در استان‌های سردسیر مانند مازندران، ضروری است که هم دولت و هم مردم در مدیریت مصرف این منبع ارزشمند همکاری کنند. اجرای سیاست‌های تعرفه‌گذاری مناسب، افزایش آگاهی عمومی و سرمایه‌گذاری در افزایش تولید می‌تواند به بهبود وضعیت مصرف گاز در کشور کمک کند.
