کوزه‌های کانوپیک؛ چرا مصریان باستان اعضای بدن مردگان را در این کوزه‌های اسرارآمیز می‌گذاشتند؟

همشهری آنلاین – یکتا فراهانی: کوزه‌های کانوپیک، یکی از عجیب‌ترین و مهم‌ترین عناصری هستند که در آداب تدفین مصر باستان استفاده می‌شدند. اما این کوزه‌ها تنها برای زیبایی نبودند، بلکه نقشی حیاتی در سفر مردگان به دنیای پس از مرگ داشتند.
کوزه‌های کانوپیک که در کنار مومیایی‌ها دفن می‌شدند، جایگاهی ویژه در باورهای دینی و فرهنگی مصریان داشتند. اما چرا اعضای بدن مردگان باید جداگانه در این کوزه‌ها قرار می‌گرفتند و چه ارتباطی با خدایان داشتند؟

این عمل نه‌تنها نشان‌دهنده‌ باورهای پیچیده‌ای بود که در مورد مرگ و زندگی پس از مرگ داشتند، بلکه نکات جالبی درباره دانش پزشکی، آداب تدفین و حتی باورهای مذهبی آن زمان به ما می‌دهد.

بیشتر بخوانید:

• اکتشافات خیره کننده مصر باستان در سال ۲۰۲۴ | از معابد مخفی تا آیین های توهم‌زا
• چطور مومیایی می‌شوند؟

  

کوزه‌های کانوپیک

کوزه‌های کانوپیک که معمولاً دارای درب‌هایی با سرهای خاصی بودند، هر کدام مسئول نگهداری یک عضو مهم از بدن فرد متوفی بودند. این اعضا شامل ریه‌ها، کبد، معده و روده‌ها می‌شدند. اما چرا باید این اعضا به طور جداگانه در این کوزه‌ها قرار می‌گرفتند؟ جواب به این سوال به باورهای دینی و فلسفه‌های عمیق مصر باستان برمی‌گردد.

چرا اعضای بدن باید جداگانه نگهداری می‌شدند؟

به گزارش سایت Thecollector در باورهای مصریان باستان، بدن انسان تنها شامل یک عضو یا قسمت نبود، بلکه چندین بخش یا “جوهره” مختلف داشت که هر کدام به طور جداگانه در زندگی پس از مرگ اهمیت داشتند. از جمله این بخش‌ها، اعضای داخلی بدن بودند که برای ادامه حیات در دنیای پس از مرگ ضروری به شمار می‌آمدند. به همین دلیل بود که مصریان تصمیم گرفتند اعضای داخلی را از بدن جدا و آنها را در کوزه‌های مخصوصی نگهداری کنند تا در دنیای ابدی از آنها محافظت شود.

پسران هوروس و حفاظت از اعضای بدن

در فرهنگ مصری، چهار پسر هوروس نقش‌های بسیار ویژه‌ای در حفاظت از اعضای بدن مردگان داشتند. هر یک از این خدایان وظیفه‌ نگهداری از یکی از اعضای بدن را بر عهده داشت:

هاپی: سر میمون و محافظ ریه‌ها

دواموتف: سر شغال و محافظ معده

ایمستی: سر انسان و محافظ کبد

قبه‌سنوِف: سر شاهین و محافظ روده‌ها

این خدایان که هر کدام با الهه‌های مختلفی همراه بودند، وظیفه داشتند تا اطمینان حاصل کنند که اعضای بدن متوفی در دنیای پس از مرگ به‌خوبی محافظت می‌شوند.

تکامل کوزه‌های کانوپیک در طول تاریخ

کوزه‌های کانوپیک ابتدا بسیار ساده بودند و تنها به‌عنوان محفظه‌ای برای نگهداری اعضای بدن استفاده می‌شدند. اما در دوران‌های بعدی، به‌ویژه در دوره‌ پادشاهی میانه، این کوزه‌ها از نظر هنری پیچیده‌تر شدند و درب‌های آنها به شکل سرهای پسران هوروس طراحی شدند. در دوره‌ پادشاهی جدید، اگرچه دیگر اعضای بدن درون مومیایی نگهداری می‌شدند، اما این کوزه‌ها همچنان با سرهای خدایان بر درب‌هایشان، به‌عنوان نمادهایی از حفاظت و مقدس بودن باقی ماندند.

چرا کوزه‌های کانوپیک مهم هستند؟

کوزه‌های کانوپیک نه‌تنها از نظر تاریخی و فرهنگی اهمیت دارند، بلکه تأثیرات آن‌ها در علم پزشکی و حتی هنر مصری نیز قابل‌توجه است. فرآیند مومیایی‌سازی و استفاده از این کوزه‌ها به مصریان کمک کرد تا درک دقیق‌تری از آناتومی بدن انسان پیدا کنند و در زمینه‌های پزشکی مانند جراحی، دندانپزشکی و بیماری‌شناسی پیشرفت‌های بزرگی داشته باشند.

اهمیت حفاظت از بدن

کوزه‌های کانوپیک از مهم‌ترین و جالب‌ترین میراث‌های مصر باستان به شمار می‌روند که نشان‌دهندة پیچیدگی‌های باورهای دینی، پزشکی و فرهنگی این تمدن است. این کوزه‌ها نه‌تنها در فرآیند مومیایی‌سازی و آماده‌سازی برای زندگی پس از مرگ اهمیت داشتند، بلکه به‌عنوان ابزارهای دانش و هنر در طول تاریخ مصر، تأثیرات زیادی به‌جا گذاشتند. آنها به‌عنوان نشانه‌ای از اهمیت حفاظت از بدن در دنیای پس از مرگ و همچنین نمادی از قدرت خدایان در نگهداری از این بدن‌ها در نظر گرفته می‌شدند.